Arbeidsrechtelijke gevolgen coronavirus werkgever en werknemer

De uitbraak van het coronavirus houdt de wereld en ook Nederland in haar greep. Het virus heeft natuurlijk ook gevolgen voor werkgevers en werknemers en kan zorgen voor bijzondere situaties. Weet u wat de mogelijkheden voor u als werkgever zijn? En weet u als werknemer wat uw rechten (en plichten) zijn? We leggen meer uit over de arbeidsrechtelijke gevolgen van het coronavirus.

Vanzelfsprekend wordt in ieder geval ook aan werkgevers en werknemers geadviseerd preventieve maatregelen te nemen en de adviezen van het RIVM op te volgen om zo ook zelf zorg te dragen voor hun eigen veiligheid en die van anderen.

Als werkgever dient u te zorgen voor een veilige werkomgeving. Is er als gevolg van het coronavirus een vermoeden van besmetting? Dan dient u deze werknemer naar huis te sturen om mogelijke besmetting van andere werknemers te voorkomen.

Een werknemer die het werk thuis kan verrichten, kan kenbaar maken dat hij van deze mogelijkheid gebruik wenst te maken. Dit helpt om het risico op besmetting te minimaliseren. Als werkgever dient u dit verzoek in de meeste gevallen te honoreren. Natuurlijk hangt dit ook af van de situatie van het bedrijf. Zoals hieronder beschreven dienen de regels van goed werkgeverschap in acht te worden genomen. Natuurlijk heeft een werknemer die thuis werkt ook recht op loon.

Maakt u zich als werknemer zorgen en wilt u thuiswerken? Bespreek dit met uw werkgever. Als uw werkgever aangeeft dat u moet komen werken, mag u dit als werknemer niet weigeren. Komt u niet, dan is er sprake van werkweigering. Indien er sprake is van een werknemer die besmet is met het coronavirus, is deze werknemer ziek. Er gelden dan natuurlijk de gewone regels van de Wet Verbetering Poortwachter en er zal een arbo-arts moeten worden ingeschakeld.

Als uw werkgever aangeeft dat u moet komen werken, mag u dit als werknemer niet weigeren. Komt u niet, dan is er sprake van werkweigering.

Als er door het coronavirus veel werknemers niet in staat zijn om te komen werken, mag een werkgever dan van andere werknemers verlangen dat zij over gaan werken?

Ook hier geldt dat er natuurlijk sprake moet zijn van onvoorziene en of buitengewone omstandigheden. Het lijkt evident dat het coronavirus hieronder wordt geschaard. Maar er dient ook gekeken te worden of er een noodzaak is dat het werk op korte termijn moet worden uitgevoerd. Hiervan kan bijvoorbeeld sprake zijn als er gewerkt wordt met bederfelijke waren. Indien dat niet het geval is en er geen noodzaak is, ligt het veel minder voor de hand dat overwerk gevraagd kan worden.

Dat kunt u als werknemer dan makkelijker weigeren. De eisen van goed werkgever- en goed werknemerschap zoals verwoord in artikel 7:611 van het Burgerlijk Wetboek gaan dan een rol spelen. Dat betekent dat u zich als werkgever en werknemer redelijk naar elkaar toe moet opstellen. Vanzelfsprekend mag in ieder geval de Arbeidstijdenwet niet worden overtreden.

Nee, de regeling werktijdverkorting (in verband met het coronavirus) is ingetrokken. Ook bij omzetverlies vanwege andere oorzaken kunt u geen gebruik meer maken van de regeling werktijdverkorting. U kunt geen werktijdverkorting meer aanvragen. Indien u een aanvraag heeft ingediend, maar nog geen bericht heeft ontvangen, zal uw aanvraag worden beoordeeld op basis van de nieuwe regeling. Als er al een vergunning is toegekend kunt u deze gebruiken, maar u kunt deze niet meer verlengen. U kunt dan wellicht een beroep doen op de nieuwe regeling, het Noodfonds Overbrugging Werkgelegenheid (NOW).

Als uw werkgever een vergunning heeft gekregen voor werktijdverkorting, mag uw werkgever u minder uren of helemaal niet laten werken. In de meeste gevallen ontvangt u van uw werkgever hetzelfde loon.

Het is echter niet geheel duidelijk of u recht hebt op uw volledige loon, of enkel op uw uitkering. In artikel 7:628 lid 9 BW is namelijk bepaald, dat de loondoorbetalingsverplichting bij regeling van de minister niet geldt in geval van bijzondere omstandigheden en indien ten gevolge daarvan een ontheffing is verleend, ook wel de werktijdverkortingsvergunning. De werknemer komt in aanmerking voor een WW-uitkering.

Tijdens de periode van werktijdverkorting gelden dezelfde plichten als de gewone plichten bij een ww-uitkering.

Alleen de verplichting om te solliciteren geldt voor u als werknemer niet.

De regering heeft een nieuwe regeling in het leven geroepen, welke het mogelijk maakt meer werkgevers tegemoet te komen. De regeling wordt losgekoppeld van de WW. Als werkgever kunt u voor een periode van 3 maanden, met de optie tot verlenging van 3 maanden, een aanvraag indienen voor tegemoetkoming in de loonkosten van uw werknemers. De regeling is ook van toepassing op werknemers met een oproepcontract en op uitzendbedrijven.
De aanvraag moet bij het UWV worden ingediend.

U moet dan aan de volgende voorwaarden voldoen:

• U verwacht tenminste 20% omzetverlies vanaf 1 maart 2020.
• U mag geen (bedrijfseconomisch) ontslag aanvragen voor uw werknemers tijdens de periode waarover u de tegemoetkoming ontvangt.
• De tegemoetkoming geldt voor een periode van 3 maanden. Deze periode kan eenmalig worden verlengd met 3 maanden.
• De hoogte van de tegemoetkoming in de loonkosten is afhankelijk van de terugval in omzet:
  Als 100% van de omzet wegvalt, wordt 90% van de loonsom van de werkgever vergoed.
  Als 50% van de omzet wegvalt, wordt 45% van de loonsom van een werkgever vergoed.
  Als 25% van de omzet wegvalt, wordt 22,5% van de loonsom van de werkgever vergoed.
• Het UWV zal aan de werkgever een voorschot verstrekken van 80% van de verwachte tegemoetkoming.
• De definitieve vaststelling van de tegemoetkoming zal achteraf plaatsvinden aan de hand van de gerealiseerde omzet en aan de hand van de loonsom. Dan zal nabetaling of terugvordering aan de orde kunnen zijn.
• Voor aanvragen die een nog nader te bepalen bedrag te boven gaat zal een accountantsverklaring vereist zijn.

Voor meer en actuele informatie verwijzen wij u naar de website van het UWV.

Sinds de invoering van de Wet Arbeidsmarkt in Balans betalen werkgevers een lagere premie voor vaste werknemers en een hogere premie voor flexibele contracten. Indien vaste werknemers meer dan 30% overwerken moet ook de hogere premie worden betaald. De regering is van mening dat deze regeling onbedoelde effecten kan hebben, nu in bepaalde sectoren door het coronavirus extra veel moet worden gewerkt. Een aanpassing van deze regeling is daarom in voorbereiding.

Ook wordt de termijn om aan te tonen dat een werknemer in vaste dienst is verlengd van 1 april 2020 naar 30 juni 2020.

Het kan zijn dat u als werkgever vakanties van werknemers heeft goedgekeurd, maar u door het coronavirus te weinig werknemers heeft die u voor uw werkzaamheden kunt inzetten. Dreigt uw bedrijf hierdoor in de problemen te komen? Dan kan u een al goedgekeurde vakantie van een of meerdere werknemers intrekken. Als een werknemer hierdoor kosten moet maken, komen de kosten voor rekening van de werkgever. Deze kosten moet u dan aan de werknemer vergoeden.

Wilt u weten hoe het in uw situatie precies zit? Heeft u vragen over het coronavirus en het werk en/of de arbeidsrechtelijke gevolgen? We raden u aan contact met ons op te nemen. Bekijk ook onze blog over de verblijfplaats van kinderen van gescheiden ouders bij een lockdown. Doe dit door te mailen naar info@bernhaege.nl, of te bellen naar onze vestiging in Veghel 0413 – 35 22 11 of onze vestiging in Oss 0412-76 02 27. Wij helpen u graag verder!