De wet Deregulering Beoordeling Arbeidsrelaties (DBA) heeft de regels rondom de inzet van zzp’ers in Nederland ingrijpend veranderd. Wat oorspronkelijk bedoeld was om de positie van zelfstandigen te verduidelijken, heeft juist voor verwarring gezorgd. Dit kan ondernemers veel kosten, aangezien de Belastingdienst vanaf 2025 strenger zal handhaven op schijnzelfstandigheid. In dit artikel bespreken we wat schijnzelfstandigheid is, hoe u het herkent, en wat de gevolgen zijn voor zowel zzp'rs als opdrachtgevers.
Wat is schijnzelfstandigheid?
Schijnzelfstandigheid ontstaat wanneer een zzp’er feitelijk werkt als een werknemer, maar administratief als zelfstandige wordt ingehuurd. Dit betekent dat er in de praktijk sprake is van een dienstverband, terwijl de samenwerking officieel als opdracht wordt aangemerkt.
Het herkennen van deze situatie is essentieel om risico’s te vermijden, vooral wanneer het niet duidelijk is of er sprake is van loondienst of van een arbeidsovereenkomst.
De wet DBA en de betekenis ervan.
De wet DBA werd in 2016 geïntroduceerd ter vervanging van de VAR (Verklaring Arbeidsrelatie), met het doel om duidelijkheid te verschaffen over wanneer iemand als zelfstandige kan worden ingehuurd. In de praktijk leidde deze wet echter tot verwarring. De wet werd oorspronkelijk niet gehandhaafd, maar vanaf 2025 zal de Belastingdienst strikter toezien op de naleving.
Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft al aangegeven dat er vanaf 1 januari 2025 weer volledig handhavend op schijnzelfstandigheid zal worden opgetreden.
Handhaving in 2025: Wat betekent dit voor MKB’ers?
Met de aankomende strengere handhaving is het voor mkb’ers belangrijk om alert te zijn bij het inhuren van zzp’ers. Vooral bij langdurige en intensieve samenwerkingen is het cruciaal om goed te beoordelen of een zzp’er daadwerkelijk als zelfstandige werkt of in feite als werknemer.
Het niet naleven van de regels kan leiden tot fiscale naheffingen, boetes en zelfs de verplichting om een arbeidscontract aan te bieden.
In gevallen waar er sprake is van een arbeidsovereenkomst, kan de Belastingdienst aanzienlijke naheffingen van loonbelasting en premies werknemersverzekeringen opleggen, die tot vijf jaar terug kunnen worden vereist. De Belastingdienst zal vanaf 1 januari 2025 alleen handhaven op arbeidsrelaties die vanaf die datum niet correct zijn gekwalificeerd. Situaties van vóór 1 januari 2025 blijven onder het moratorium vallen en worden niet met terugwerkende kracht gecontroleerd of beboet, tenzij er sprake is van kwaadwillendheid.
Hoe herken je schijnzelfstandigheid?
Er zijn verschillende signalen die kunnen wijzen op schijnzelfstandigheid. Een belangrijke indicatie is de gezagsverhouding: als de opdrachtgever toezicht houdt op de wijze van uitvoering van het werk (zoals het bepalen van werktijden en werkmethoden), is er mogelijk sprake van een dienstverband. Ook een langdurige samenwerking met één opdrachtgever zonder andere opdrachten kan wijzen op schijnzelfstandigheid.
Daarnaast, wanneer er onvoldoende ondernemersrisico wordt gedragen, zoals het gebruik van bedrijfsapparatuur van de opdrachtgever zonder eigen investeringen, kan dit ook wijzen op een situatie waarin de zzp’er eigenlijk in loondienst is.
Meer weten, of een check doen? Kijk in bijgaande Toelichting Beoordeling arbeidsrelaties voor het Beslis- en afwegingskader van de Belastingdienst.
Gevolgen voor ondernemers.
De gevolgen van schijnzelfstandigheid kunnen verregaand zijn. Fiscale naheffingen voor loonbelasting en sociale premies kunnen worden opgelegd. Soms met terugwerkende kracht. Dit betekent een groot financieel risico voor ondernemers.
Daarnaast kan de opdrachtgever verplicht worden om een arbeidscontract aan te bieden. Dit kan verdere kosten en administratieve rompslomp met zich meebrengen. Ondernemers en zzp'ers zijn samen verantwoordelijk voor het juist vastleggen van hun relatie.
De wet DBA heeft de regels rondom zelfstandigheid aangescherpt en de handhaving wordt vanaf 2025 strenger.
Hoe kunnen ondernemers schijnzelfstandigheid voorkomen?
Om risico’s te vermijden, kunnen ondernemers verschillende stappen ondernemen:
- Maak duidelijke afspraken en leg deze vast in een overeenkomst van opdracht. Zorg ervoor dat de zzp’er daadwerkelijk als zelfstandige opereert. Dat deze geen werknemer is in de ogen van de Belastingdienst.
- Zorg voor een afgebakende zelfstandigheid. De zzp’er moet als ondernemer kunnen functioneren, zonder toezicht of gezag van de opdrachtgever.
- Is er sprake is van een arbeidsovereenkomst? Leg dit dan duidelijk vast om risico’s van loondienst en fiscale consequenties te vermijden.
Praktische tips voor zzp’ers.
Ook zzp’ers kunnen maatregelen nemen om schijnzelfstandigheid te voorkomen:
- Diversifieer uw opdrachtgevers om aan te tonen dat u als ondernemer voor meerdere klanten werkt.
- Presenteer uzelf als ondernemer door bijvoorbeeld een eigen website te hebben.
- Zorg ervoor dat u door middel van marketing laat zien dat u zelfstandig werkt.
- Draag het risico van een ondernemer: investeer in uw eigen bedrijfsmiddelen en wees verantwoordelijk voor uw bedrijfsvoering.
Geen nieuwe modelovereenkomsten van de Belastingdienst.
De Belastingdienst biedt geen nieuwe modelovereenkomsten meer aan om de arbeidsrelatie tussen opdrachtgevers en zzp’ers te verduidelijken. Voorheen waren deze overeenkomsten een hulpmiddel om aan te tonen dat er geen sprake was van schijnzelfstandigheid. Vanaf 2025 zal de Belastingdienst echter scherper toezien op naleving van de Wet DBA. Dit legt meer verantwoordelijkheid bij opdrachtgevers en zzp’ers om zelf zorg te dragen voor een correcte samenwerking.
Heldere afspraken als basis.
Om risico’s te vermijden is het cruciaal om duidelijke afspraken te maken en deze vast te leggen in een op maat gemaakte overeenkomst van opdracht. Deze overeenkomst moet volledig aansluiten bij de feitelijke situatie en de werkrelatie nauwkeurig beschrijven.
Tips betreffende een overeenkomst.
- Gebruik bestaande modelovereenkomsten als voorbeeld: Hoewel er geen nieuwe modellen worden verstrekt, kunt u bestaande overeenkomsten als basis gebruiken en aanpassen aan de specifieke samenwerking.
- Leg afspraken vast: Denk aan onderwerpen zoals werkuren, zelfstandigheid in de uitvoering en de afwezigheid van werkgeversgezag.
- Blijf alert op wijzigingen in wet- en regelgeving: De Wet DBA blijft in ontwikkeling, dus zorg dat u op de hoogte blijft van actuele eisen.
Tot slot: Wilt u zekerheid?
Een opdrachtgever kan een verzoek indienen bij de Belastingdienst om een concrete arbeidsrelatie in volle omvang te beoordelen (artikel 59 lid 3 Wfsv). Als dit verzoek wordt ingediend, moet de Belastingdienst binnen acht weken beslissen. Wordt er geoordeeld dat er geen sprake is van een dienstbetrekking, dan levert dit de hoogste graad van zekerheid op. Wordt wel geoordeeld dat sprake is van een dienstbetrekking, dan kan de zaak aan de rechter worden voorgelegd.
Ook zzp'ers kunnen een uitspraak krijgen over de aard van hun arbeidsrelatie. Zij dienen een verzoek bij het UWV in te dienen. Na indiening dient binnen 13 weken uitsluitstel te volgen.
Wilt u zeker weten dat de samenwerking voldoet aan de eisen? Overleg altijd een juridisch specialist op het gebied van arbeidsrecht om schijnzelfstandigheid te voorkomen en uw bedrijfsvoering te beschermen. Bij ons kantoor kunnen wij de overeenkomsten voor u opstellen of controleren
Conclusie.
De wet DBA heeft de regels rondom zelfstandigheid aangescherpt en de handhaving wordt vanaf 2025 strenger. Ondernemers moeten goed letten op de zelfstandigheid van hun zzp’ers. Dit om de risico’s van schijnzelfstandigheid te vermijden.
Dit betekent dat heldere afspraken en duidelijke afbakening van de arbeidsrelatie essentieel zijn om fiscale en juridische gevolgen te voorkomen. Het is daarom van belang om u goed te informeren over de wetgeving en uw contracten en processen aan te passen om compliant te blijven. Met de juiste aanpak beschermt u zowel de belangen van uw bedrijf als van de zzp’er.
Bent u gevestigd in de omgeving van Boerdonk, Boskant, Eerde, Erp, Keldonk, Mariaheide, Nijnsel, Olland, Schijndel, Sint-Oedenrode, Veghel, Wijbosch en Zijtaart (Gemeente Meierijstad), Uden, Gemert, Nistelrode, Beek en Donk of Heeswijk? U kunt dan terecht op onze vestiging in Veghel. Voor telefonisch contact kunt u ons op dit kantoor bereiken via +31 413 35 22 11.
Of bent u gevestigd in de omgeving van Oss, Rosmalen, Berghem, Schaijk, Heesch, Ravenstein of Kerkdriel? Dan is onze dichtstbijzijnde vestiging in Oss. Neem dan contact op met dit kantoor. U kunt ons bereiken op het volgende nummer +31 412 76 02 27.
