Verruiming vrije advocaatkeuze rechtsbijstandverzekering

Eerder publiceerden wij al een artikel over het recht op vrije advocaatkeuze bij een rechtsbijstandverzekering. In deze blog bespreken we dit onderwerp aan de hand van twee uitspraken van het Europese Hof van Justitie. In deze uitspraken stond het recht om zelf een advocaat uit te kiezen wederom ter discussie. Ditmaal met betrekking tot de vraag wat onder het begrip “administratieve procedure” dient te worden verstaan.

Kunnen hier ook een ontslagprocedure bij het UWV of een bezwaarprocedure in het bestuursrecht toe worden gerekend? Het Europese Hof oordeelde van wel. Hierdoor staat vast dat een rechtsbijstandverzekerde ook bij een ontslagprocedure bij het UWV en in een bezwaarprocedure zelf een advocaat mag kiezen.

In de eerste uitspraak van het Hof van Justitie van 7 april 2016 gaat het om iemand die een rechtsbijstandverzekering heeft bij DAS. De verzekerde werd begin 2014 door zijn werkgever ontslagen op grond van bedrijfseconomische redenen. De werkgever heeft daartoe een ontslagvergunning aangevraagd bij het UWV. Vervolgens heeft de verzekerde DAS verzocht om kostendekking van een externe advocaat. DAS heeft daar niet mee ingestemd. De reden hiervoor was dat een procedure bij het UWV geen gerechtelijke of administratieve procedure in de zin van de Wet op het financieel toezicht zou zijn. Hierdoor zou de verzekerde niet het recht hebben om een eigen advocaat te kiezen.

Via de voorzieningenrechter Amsterdam kwam de zaak bij de Hoge Raad terecht. Deze diende de vraag te beantwoorden of een procedure voor het UWV kon worden aangemerkt als een “administratieve procedure” in de zin van artikel 4 lid 1 van Richtlijn 87/344. De Hoge Raad kwam voorlopig tot een bevestigende beantwoording van deze vraag. Er werden ook enkele tegenargumenten genoemd. Zo kon het stelsel van de rechtsbijstand onder druk komen te bij een ruime uitleg van het begrip “administratieve procedure”. De Hoge Raad heeft als gevolg daarvan twee prejudiciële vragen gesteld aan het Europese Hof van Justitie:

1. Dient een ontslagprocedure bij het UWV als een administratieve procedure te worden aangemerkt?
2. Als het antwoord op vraag 1 afhangt van de kenmerken van de specifieke procedure, hoe de rechter dan kan bepalen wanneer sprake is van een administratieve procedure.

U heeft als rechtsbijstandverzekerde recht op vrije advocaatkeuze. Niet alleen in het geval van een gerechtelijke procedure, maar ook in het geval van een UWV-ontslagprocedure of een bezwaarprocedure.

Het Europese Hof geeft bij haar beoordeling onder andere aan dat voornoemd artikel 4 van de richtlijn tot doel heeft de belangen van de verzekerde ruime bescherming te bieden. Dit belemmert een beperkte uitleg van het artikel over de vrije advocaatkeuze. Bovendien staat voor de ontslagen werknemer geen beroep open tegen het besluit van het UWV.

Hierdoor kan niet worden betwist dat de rechten van de werknemer door het besluit van het UWV worden geraakt. De belangen van de verzekerde werknemer dienen dan beschermd te worden in het kader van een procedure voor dat orgaan. Het recht op vrije advocaatkeuze is in dit geval “te meer geboden” nu het Europese Hof in een arrest uit 2013 het recht van vrije advocaatkeuze heeft erkend. In dat arrest ging het om een werknemer die zich in dezelfde situatie bevond, maar van wie de arbeidsovereenkomst bij rechterlijke beslissing was beëindigd.

Voor het arbeidsrecht is dit een erg belangrijke uitspraak.

In de tweede uitspraak van het Hof van Justitie van 7 april 2016 ging het om iemand die een rechtsbijstandverzekering heeft bij Achmea. De verzekerde werd geconfronteerd met een afwijzing op een aanvraag voor een zorgindicatie. In de bezwaarprocedure wenste deze persoon vervolgens door een gespecialiseerde advocaat te worden bijgestaan. Achmea stemde echter niet in met het verzoek om de kosten voor het inschakelen van deze advocaat te dragen.

De zaak kwam voor het Gerechtshof Amsterdam die eveneens de vraag aan het Europese Hof voorlegde of in dit geval sprake was van een administratieve procedure. Met soortgelijke argumenten als in de hiervoor besproken zaak komt het Europese Hof tot de conclusie dat het begrip “administratieve procedure” ook de fase omvat van bezwaar bij een bestuursorgaan waarin dat orgaan een voor beroep in rechte vatbaar besluit heeft gegeven.

Uit het voorgaande blijkt al dat u als rechtsbijstandverzekerde recht heeft op vrije advocaatkeuze. Niet alleen in het geval van een gerechtelijke procedure, maar ook in het geval van een UWV-ontslagprocedure of een bezwaarprocedure. De onafhankelijke advocaten van Bernhaege Advocaten zijn u graag van dienst. Ook voor een eventuele second opinion kunt u bij ons terecht. Wilt u meer informatie over dit onderwerp? Neemt u dan gerust vrijblijvend contact met ons op door te mailen naar info@bernhaege.nl. Of bel direct 0413 – 35 22 11 voor onze vestiging in Veghel of 0412-760227 voor onze vestiging in Oss.