In een arbeidsovereenkomst zijn vaak bedingen opgenomen, zoals een geheimhoudingsbeding, een concurrentiebeding en/of een relatiebeding. Meestal zijn er dan boetebedingen gekoppeld aan overtreding van deze bedingen. Een boetebeding bepaalt dan dat als u het beding overtreedt, u een boete moet betalen aan uw (ex-)werkgever. Kunt u naar de rechter voor een matiging boete?
Als u bijvoorbeeld na het einde van de arbeidsovereenkomst vertrouwelijke informatie over uw werkgever met derden deelt, overtreedt u het geheimhoudingsbeding. In het beding is vaak ook nog vermeld dat de boete verschuldigd zal zijn “onverminderd het recht van de werkgever om volledige schadevergoeding te vorderen”. De boetes die zijn opgenomen zijn vaak hele hoge bedragen. Voor een werknemer kunnen deze bedragen dus enorm oplopen. De vraag is of deze boetes door de rechter kunnen worden gematigd.
Wat zegt de wet over matiging boete?
In artikel 91 (en verder) van boek 6 van het BW zijn de wettelijke bepalingen over het boetebeding opgenomen. Een aantal van deze artikelen zijn van regelend recht. Dat betekent dat er tussen partijen van mag worden afgeweken. Zo wordt in artikel 92 bijvoorbeeld bepaald dat u niet en nakoming en betaling van de boete mag eisen. Ook is in dit artikel bepaald dat het boetebedrag in plaats treedt van de schadevergoeding. Artikel 92 bevat bepalingen van regelend recht, dus u mag hiervan afwijken.
Over matiging van de boete gaat artikel 94. Volgens dit artikel kan de rechter “op verlangen van de schuldenaar, indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist, de bedongen boete matigen, met dien verstande dat hij de schuldeiser ter zake van de tekortkoming niet minder kan toekennen dan de schadevergoeding op grond van de wet”. Ofwel; u kunt de rechter vragen of u minder boete hoeft te betalen, en de rechter kan dat doen. De rechter mag dan echter het bedrag dat u moet betalen niet lager laten zijn dan de schade die is geleden.
Deze bepaling is van dwingend recht. Dit betekent dat partijen hier niet van af mogen wijken. Aan deze voorwaarde kan voldaan zijn in het geval dat de bedongen boete in verhouding tot de schade als gevolg van de overtredingen buitensporig is (Hoge Raad 11 februari 2000, NJ 2000, 277). Een rechter mag pas als de toepassing van een boetebeding in de gegeven omstandigheden tot een buitensporig en daarom onaanvaardbaar resultaat leidt van zijn bevoegdheid tot matiging gebruik maken (HR 27 april 2007, NJ 2007, 262 e.a.).
De wet geeft in artikel 650 en 651 van boek 7 specifieke normen die van toepassing zijn op een boetebeding in een arbeidsovereenkomst. Deze bepaling geldt niet voor een boetebeding bij overtreding van een concurrentiebeding. Overtreding van een concurrentiebeding zal namelijk pas plaatsvinden na beëindiging van een arbeidsovereenkomst. U kunt hier meer lezen over het relatiebeding en hier meer over het concurrentiebeding.
Zo mag u als werkgever niet en een boete en een schadevergoeding vorderen. Ook moet de bestemming van de boete worden vermeld, maar dit geldt niet als de werknemer meer verdient dan het minimumloon.
Over matiging geeft lid 6 van artikel 650 weer dat de rechter de boetes mag matigen, “indien de opgelegde boete hem bovenmatig voorkomt”.
Waar kijken rechters naar?
Uit de wet blijkt dus dat rechters veel vrijheid hebben om een boete te matigen. De wet geeft namelijk als criterium dat de boete kan worden gematigd “indien de billijkheid dit klaarblijkelijk eist” en “indien de opgelegde boete hem bovenmatig voorkomt”. Maar waar houden rechters dan rekening mee? Zij moet letten op alle omstandigheden van het geval, waaronder:
- De aard van de overeenkomst.
- De inhoud en de strekking van het beding.
- De verhouding tussen de werkelijke schade en de hoogte van de boetes.
- De omstandigheden waaronder het beding is ingeroepen.
- Hoedanigheid van partijen (HR 13 juli 2012, NJ 2012, 459).
- Of werknemer zich van de ontoelaatbaarheid van zijn handelen bewust had moeten zijn.
- Of werkgever door het handelen van werknemer schade heeft geleden.
- De omstandigheid dat het bedrag van de verbeurde boetes buitensporig hoog is in relatie tot het genoten inkomen.
- Of het totale boetebedrag een financiële last is die werknemer niet kan dragen.
Dit is vrij recent weer eens bevestigd in een uitspraak1 van het Hof Amsterdam van 1 september 2020.
Tip!
Omdat rechters al deze punten meenemen in hun afweging om een boete al dan niet te matigen, is het dus van groot belang dat deze in een procedure goed naar voren worden gebracht. Zo worden uw kansen verhoogd dat de boetes worden gematigd. Wij hebben veel ervaring in het voeren van deze procedures en helpen u hier graag bij.
Meer informatie?
Kortom; moet u boetes betalen aan uw (ex)werkgever? Vind u deze te hoog en wilt u dat deze worden gematigd? Wat zijn uw kansen in een procedure? Heeft u hierover vragen, dan kunt u vrijblijvend contact met ons opnemen. Wij staan voor u klaar!
Woont u of is uw onderneming gevestigd in Boerdonk, Boskant, Eerde, Erp, Keldonk, Mariaheide, Nijnsel, Olland, Schijndel, Sint-Oedenrode, Veghel, Wijbosch en Zijtaart (Gemeente Meierijstad), Uden, Gemert, Nistelrode, Beek en Donk of Heeswijk? U kunt dan terecht op onze vestiging in Veghel. U kunt ons op dit kantoor bereiken via +31 413 35 22 11.
Woont u of is uw onderneming gevestigd in Oss, Rosmalen, Berghem, Schaijk, Heesch, Ravenstein of Kerkdriel? Dan is onze dichtstbijzijnde vestiging in Oss. U kunt ons op dit kantoor bereiken op het volgende nummer +31 412 76 02 27.
