“Scheiden doet lijden”. Dat is een alom bekende uitspraak. Bij de gedachte aan een echtscheiding wordt al heel snel aan een vechtscheiding gedacht. Toch is er ook een meer vreedzame manier van scheiding mogelijk –die niet bij iedereen bekend is- door het inschakelen van een gemeenschappelijke advocaat en dat wordt Echtscheiding op gemeenschappelijke basis genoemd.
Dit artikel gaat nader in op het ‘fenomeen’ de echtscheiding op gemeenschappelijke basis en de bijbehorende gedragsregels voor advocaten en beschrijft in grote lijnen de echtscheidingprocedure.
Echtscheiding op gemeenschappelijke basis en bijbehorende gedragsregels.
In Regel 7 lid 1 van de Gedragsregels voor advocaten is als volgt bepaald:
“De advocaat mag zich niet met de behartiging van de belangen van twee of meer partijen belasten indien de belangen van deze partijen tegenstrijdig zijn of een daarop uitlopende ontwikkeling aannemelijk is.”
Deze regel heeft tot gevolg dat een advocaat in beginsel niet de tegenstrijdige belangen mag behartigen van twee of meer partijen. Een uitzondering wordt echter gemaakt in het geval van een echtscheiding. Hoewel het lijkt dat echtelieden in het kader van een scheiding tegenstrijdige belangen hebben, wordt alleszins aangenomen dat een advocaat het gemeenschappelijke belang van de echtelieden om tot een echtscheiding te komen kan dienen.
Indien beide partijen ondanks de huwelijksperikelen van mening zijn dat onderling overleg onder deskundige begeleiding mogelijk is om afspraken te maken over diverse zaken, zeker als er kinderen zijn, dan is het raadzaam gezamenlijk één advocaat in te schakelen. Één advocaat bevordert de communicatie en voorkomt escalaties tussen partijen. Ook kan dit de nodige tijd en kosten besparen. Overigens is het niet nodig dat partijen het direct over alles eens zijn, want daarin kan de advocaat partijen begeleiden. Het gaat erom dat de wil er is om samen tot een oplossing te komen.
Zeker als er kinderen zijn is het wenselijk dat de echtelieden met elkaar op een redelijke wijze kunnen communiceren, want ook na de scheiding blijven partijen de ouders en er zullen zich nadien nog zeker situaties voordoen waarbij een goed onderling contact nodig is.
De gemeenschappelijke advocaat vervult een neutrale rol. Als een neutrale maar betrokken derde begeleidt de advocaat het proces van overleg en onderhandeling tussen partners. Daarbij geeft deze advies over de (wettelijke) rechten en plichten van partijen jegens elkaar. Geen van partijen wordt voorgetrokken. De advocaat verschaft partijen allebei dezelfde informatie.
Onder meer kunnen scheidende ondernemers baat hebben bij het inschakelen van een gemeenschappelijke advocaat. Zij willen soms geen ruchtbaarheid geven aan hun privéproblemen en willen de risico’s verbonden aan een procedure voorkomen. Wel willen zij dat alles goed (financieel) wordt geregeld. Tezamen met een accountant/financieel adviseur kan een juist financieel overzicht gemaakt worden en kunnen afspraken worden vastgelegd in een convenant, terwijl de advocaat daarbij de positie (lees: belangen) van beide echtelieden waarborgt.
Omdat naast het gemeenschappelijke belang van partijen bij de echtscheiding min of meer per definitie ook tegenstrijdige belangen bestaan, past de advocaat grote behoedzaamheid toe teneinde beide partijen bij te staan. De advocaat zal zich moeten terugtrekken in het geval van een onafwendbaar belangenconflict. Regel 7 lid 2 van de Gedragsregels bepaalt namelijk:
“De advocaat die de belangen van twee of meer partijen behartigt, is in het algemeen verplicht zich geheel uit de zaak terug te trekken zodra een niet aanstonds overbrugbaar belangenconflict ontstaat.”
Dit brengt tevens met zich dat de advocaat, die zich heeft teruggetrokken vanwege het onoplosbare belangenconflict tussen partijen, dan niet meer in die zaak of in de voortzetting daarvan één van de betrokken partijen mag bijstaan (Gedragsregel 7 lid 3).
De echtscheidingsprocedure.
Partijen maken zelf met behulp van de advocaat onderlinge afspraken over diverse onderwerpen als alimentatie, de voormalige echtelijke woning, inboedel, pensioenrechten, etcetera. Deze afspraken worden dan vastgelegd in een echtscheidingsconvenant (vaststellingsovereenkomst). In het geval de echtelieden minderjarige kinderen hebben zijn zij ook verplicht om bij scheiding een ouderschapsplan op te stellen. Het plan bevat afspraken over de zorgverdeling, kinderalimentatie en informatie-uitwisseling tussen de voormalige partners.
Het voordeel van een convenant en eventueel ouderschapsplan is dat niet de rechter maar de (voormalige) echtelieden over de gevolgen van de scheiding beslissen. Nu partijen samen beslissen over hun individuele situatie nadien, brengt dat veelal met zich mee dat zij afspraken ook beter zullen naleven in vergelijking tot de situatie dat een rechter zaken oplegt. Als partijen beiden hun goedkeuring verlenen aan het convenant en het ouderschapsplan dienen zij deze te ondertekenen.
Vervolgens dient de advocaat namens partijen bij de rechtbank een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding in. Daarbij wordt verzocht om het convenant en het ouderschapsplan in de uitspraak van de rechtbank op te nemen, zodat de afspraken in het convenant en het ouderschapsplan niet alleen bindend zijn, maar de nakoming hiervan desnoods kan worden afgedwongen zonder verdere tussenkomst van de rechter. De rechtbank zal dus geen zitting plannen, maar de zaak schriftelijk afhandelen.
Kinderen van twaalf jaar en ouder worden evenwel in de gelegenheid gesteld zich uit te laten over de regelingen die getroffen moeten worden voor de kinderen. De uitspraak van de rechter op een gemeenschappelijk verzoek tot echtscheiding (lees: de echtscheidingsbeschikking) volgt meestal binnen 4 tot 8 weken na indiening van het echtscheidingsverzoek. De echtscheiding is dan echter nog niet definitief. Pas nadat de beschikking in de registers van de burgerlijke stand van de gemeente waar destijds het huwelijk is voltrokken is ingeschreven, is de scheiding officieel.
Om inschrijving in het huwelijksregister te bewerkstelligen, dienen partijen nog een door de advocaat opgestelde ‘akte van berusting’ te ondertekenen, waarin partijen aangeven te zullen berusten in de door de rechter uitgesproken echtscheiding. Deze akte zal dan tezamen met de beschikking naar de betreffende gemeente worden toegezonden.
Ieder een eigen advocaat.
Indien partijen toch ieder een eigen advocaat hebben ingeschakeld, betekent dit dat het dan automatisch een vechtscheiding zal worden? Deze vraag is ontkennend te beantwoorden. Ook dan is het heel goed mogelijk om met behulp van afzonderlijke advocaten tot gemeenschappelijke afspraken te komen, welke in dat geval eveneens in een convenant vastgelegd kunnen worden.
Informatie over een echtscheiding op gemeenschappelijke basis.
Hopelijk is hiermee de rol van gemeenschappelijke echtscheidingsadvocaat enigszins verduidelijkt. Wilt u meer informatie over echtscheiding op gemeenschappelijke basis of echtscheidingsrecht in het algemeen? We horen graag van u.
Bent u woonachtig of is uw bedrijf gevestigd in Boerdonk, Boskant, Eerde, Erp, Keldonk, Mariaheide, Nijnsel, Olland, Schijndel, Sint-Oedenrode, Veghel, Wijbosch en Zijtaart (Gemeente Meierijstad), Uden, Gemert, Nistelrode, Beek en Donk of Heeswijk? U kunt dan terecht op onze vestiging in Veghel. U kunt ons op dit kantoor bereiken via +31 413 35 22 11.
Bent u woonachtig of is uw bedrijf gevestigd in Oss, Rosmalen, Berghem, Schaijk, Heesch, Ravenstein of Kerkdriel? Dan is onze dichtstbijzijnde vestiging in Oss. U kunt ons op dit kantoor bereiken op het volgende nummer +31 412 76 02 27.
