Ondanks de invoering van een groot aantal wetten om discriminatie en dus verboden onderscheid op allerlei gebieden tegen te gaan, komt discriminatie op de werkvloer ook nog veelvuldig voor. Zo worden werknemers onder meer gediscrimineerd op basis van gender, ras, leeftijd en arbeidsduur.
Op deze pagina leest u welke mogelijkheden u als werknemer heeft wanneer u te maken krijgt met discriminatie op het werk. Lees door of raadpleeg onze arbeidsrecht advocaat.
Waar vindt u de wet en regelgeving over discriminatie.
In diverse wet- en regeling zijn gelijke behandelingsrechten vastgelegd. Zo staan deze o.a. vermeld in het Europese Verdrag voor de rechten van de mens (EVRM), het Handvest van de grondrechten en in Europese richtlijnen, welke zijn verwerkt in Nederlandse wetten. De regels overlappen elkaar.
In Nederland is de belangrijkste regelgeving op dit gebied vastgelegd in de volgende wetten:
- Grondwet;
- Algemene Wet Gelijke Behandeling (AWGB);
- Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte;
- Wet gelijke behandeling van mannen en vrouwen;
- Wet gelijke behandeling op grond van leeftijd bij arbeid.
Ook in boek 7 van het burgerlijk wetboek, dat regels over arbeidsovereenkomsten bevat, zijn specifieke bepalingen opgenomen over gelijke behandeling (artikel 7:646 mannen en vrouwen, artikel 7:648 arbeidsduur, en artikel 7:649 bepaalde en onbepaalde tijd).
Directe en indirecte discriminatie.
Volgens artikel 1 van de Grondwet is discriminatie op grond van ras, godsdienst en leeftijd verboden. In de Nederlandse wetgeving voor werknemers wordt niet gesproken over discriminatie maar over verboden onderscheid. Werkgevers mogen geen direct of indirect onderscheid maken op grond van discriminatiegronden.
Discriminatie op het werk is dus verboden. Hiermee wordt bedoeld dat mensen niet benadeeld mogen worden ten opzichte van mensen die zich in een vergelijkbare positie bevinden. Van directe discriminatie of direct onderscheid is sprake als er direct duidelijk onderscheid wordt gemaakt. Dit is bijvoorbeeld er wordt gezegd dat u een baan niet krijgt, omdat u te oud bent. Bij indirect onderscheid lijkt het alsof iedereen gelijk wordt behandeld, maar wordt aan de ene groep een voordeel, en aan de andere groep een nadeel gegeven. Een voorbeeld is de regel dat er een hoger salaris geldt voor kostwinners.
Direct onderscheid mag alleen als de wet daarvoor een regel geeft. Indirect onderscheid mag alleen als er een hele goede reden voor is (objectieve rechtvaardigingsgrond). Een werkgever mag bijvoorbeeld aan een leraar de eis stellen dat hij of zij de Nederlandse taal goed beheerst.
Discriminatie op de werkvloer.
Als u als werknemer (door uw werkgever) wordt gediscrimineerd, heeft u een aantal mogelijkheden.
Zo kunt u een klacht indienen bij het College voor de Rechten van de Mens, voorheen bekend als Commissie gelijke behandeling. Een rechter is echter niet gebonden aan deze uitspraak, maar in de praktijk volgen rechters wel vaak de oordelen van het College. U bent niet verplicht om eerst een oordeel bij het College te vragen, maar u kunt zich ook rechtstreeks tot de rechter wenden.
Een andere mogelijkheid is dus om u tot de kantonrechter te wenden en daar om een vergoeding te vragen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen wanneer uw arbeidsovereenkomst niet verlengd wordt, omdat u zwanger bent. Vergeet dan niet dat u binnen 3 maanden na het einde van uw arbeidsovereenkomst deze procedure moet hebben gestart.
U kunt ook een procedure op grond van onrechtmatige daad starten; het verboden onderscheid levert namelijk onrechtmatig handelen op. Uw werkgever kan dan worden veroordeeld om uw schade te vergoeden.
Zowel voor directe als voor indirecte discriminatie geldt de in artikel 7:646 lid 12 BW en artikel 6a WGB neergelegde bewijslastverdeling. Het is aan de werknemer om in rechte feiten aan te voeren die de gestelde (directe of indirecte) discriminatie kunnen doen vermoeden. Een werknemer die haar zaak voorlegde aan het Hof ’s-Gravenhage stelde bijvoorbeeld dat er door haar werkgever een verboden onderscheid werd gemaakt op grond van geslacht hetgeen een ongelijke beloning tot gevolg zou hebben.
Het Hof wees haar vordering af, omdat de werkneemster onvoldoende bewijs hiervoor had geleverd.
Het kan natuurlijk ook zijn dat u door collega’s wordt gediscrimineerd (en niet door uw werkgever). Uw werkgever is (op grond van de Arbowet) gehouden om voor u een veilig werkklimaat te scheppen en om discriminatie te voorkomen. Uw werkgever zal dan maatregelen moeten treffen tegen het ongewenste gedrag van uw collega’s.
Twijfelt u of er sprake is van discriminatie in uw situatie?
Volg dan de stappen uit het onderstaande stappenplan.
1. Herken discriminatie.
Discriminatie betekent dat u anders wordt behandeld op basis van persoonlijke kenmerken die er niet toe mogen doen.
Denk aan:
- Afkomst of huidskleur
- Leeftijd of geslacht
- Seksuele voorkeur
- Zwangerschap of moederschap
- Religie of levensovertuiging
- Handicap of chronische ziekte
Ook ‘grapjes’, stereotypering of systematische achterstelling vallen hieronder.
2. Noteer wat er gebeurt.
Leg elke situatie vast.
Schrijf het volgende op:
- Wat er precies is gebeurd
- Datum, tijd en locatie
- Namen van betrokkenen of getuigen
- Hoe jij erop hebt gereageerd
Deze documentatie kan later belangrijk zijn als bewijsmateriaal.
3. Spreek de persoon aan.
Voelt u zich veilig genoeg? Dan kunt u de persoon aanspreken. Doe dit op een rustige toon en benoem wat u heeft ervaren.
Soms zijn mensen zich niet bewust van hun gedrag. Een gesprek kan verhelderend werken.
4. Meld het intern.
Breng uw melding onder de aandacht van uw leidinggevende, HR of vertrouwenspersoon. Vraag of de melding wordt vastgelegd. Werkgevers zijn wettelijk verplicht om een veilige werkplek te bieden.
5. Schakel interne ondersteuning in.
Is er een vertrouwenspersoon of ondernemingsraad binnen uw organisatie? Zij kunnen bemiddelen, advies geven of helpen bij het indienen van een klacht.
6. Zoek externe hulp.
Lukt het niet om het intern op te lossen? Dan kunt u terecht bij:
- Een vakbond of rechtsbijstandverlener
- Een antidiscriminatiebureau in uw regio
- Een advocaat
- Het Juridisch Loket
Zij helpen u met advies en het bepalen van vervolgstappen.
7. Overweeg een klacht bij het College voor de Rechten van de Mens.
Het College kan toetsen of er sprake is van discriminatie. U hoeft hiervoor geen advocaat in te schakelen en het kost u niets. De uitspraak is niet bindend, maar wordt in de praktijk vaak opgevolgd.
8. Neem juridische stappen.
In ernstige gevallen of als eerdere stappen niets opleveren, kunt u overwegen om een advocaat in te schakelen en naar de rechter te stappen. Laat u hierbij altijd bijstaan door een advocaat gespecialiseerd in arbeidsrecht.
9. Werkgever? Neem verantwoordelijkheid.
Heeft u als werkgever een melding gekregen van discriminatie binnen uw bedrijf? Onderneem direct actie. Zorg altijd voor:
- Heldere gedragsregels
- Een veilige meldcultuur
- Adequate opvolging van signalen
Als werkgever heeft u een zorgplicht. Het niet naleven daarvan kan juridische gevolgen voor u hebben.
Meer informatie over discriminatie op de werkvloer.
Is er bij u sprake van discriminatie op de werkvloer? U kunt vrijblijvend contact met ons opnemen. Wij staan voor u klaar.
Woont u in de buurt van Boerdonk, Boskant, Eerde, Erp, Keldonk, Mariaheide, Nijnsel, Olland, Schijndel, Sint-Oedenrode, Veghel, Wijbosch, Zijtaart (Gemeente Meierijstad), Uden, Gemert, Nistelrode, Beek en Donk of Heeswijk? Dan bent u welkom op onze vestiging in Veghel. Bel ons gerust via 0413 35 22 11.
Of bent u gevestigd in de omgeving van Oss, Rosmalen, Berghem, Schaijk, Heesch, Ravenstein of Kerkdriel? Dan is onze dichtstbijzijnde vestiging in Oss. Neem dan contact op met dit kantoor. U kunt ons bereiken op het volgende nummer 0412 76 02 27.
